Πανδημίες – το ιστορικό των μεγαλύτερων “δολοφόνων” της ιστορίας

Πανδημία χαρακτηρίζεται μία επιδημία λοιμωδών ασθενειών που εξαπλώνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς

Σε μια αναμενόμενη, αν και απευκταία κίνηση, περίπου δύο μήνες μετά την εμφάνιση του στο Γουχάν της Κίνας, ο κορωνοϊός χαρακτηρίστηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σαν πανδημία

Μετά από 125.000 κρούσματα και πάνω από 4.600 θανάτους, ο ΠΟΥ δεν είχε άλλη επιλογή από το να χαρακτηρίσει τον κορωνοϊό COVID-19 σαν πανδημία, και μάλιστα είναι ο πρώτος κορωνοϊός στην ιστορία που παίρνει αυτό τον χαρακτηρισμό. 

Τι είναι όμως η πανδημία;

Πανδημία χαρακτηρίζεται μία επιδημία λοιμωδών ασθενειών που εξαπλώνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς σε μια μεγάλη περιοχή και απειλεί το σύνολο του πληθυσμού.

Η μετάβαση από μία επιδημία στην πανδημία γίνεται όταν αυξάνεται -γεωμετρικά- ο αριθμός των ανθρώπων που νοσούν. Όπως διευκρινίζεται από τον ΠΟΥ, ωστόσο μία ασθένεια δεν είναι πανδημία απλά επειδή εξαπλώνεται ή σκοτώνει πολλούς ανθρώπους. πρέπει επίσης να είναι και μολυσματική ή μεταδοτική. 

Όπως ανακοινώθηκε από τον ΠΟΥ ο κορωνοϊός έχει εξαπλωθεί σε 114 χώρες στον κόσμο, με πάνω από 118.000 κρούσματα, και έχει προκαλέσει τον θάνατο σε 4.291. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι o αριθμός των κρουσμάτων COVID19 εκτός Κίνας 13πλασιάστηκε και οι χώρες στις οποίες έχουν εμφανιστεί κρούσματα τριπλασιάστηκαν. O ΠΟΥ περιμένει περαιτέρω αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων, των νεκρών και των επηρεαζόμενων χωρών.

Ιστορική Εξέλιξη Πανδημιών

Στη διάρκεια της ιστορίας έχουν παρατηρηθεί πολλές πανδημίες, με χαρακτηριστικότερες εκείνες της ευλογιάς, της χολέρας και της πανώλης και πιο προσφάτες τον HIV, τον Η1Ν1 και τον κορονοϊό.

Λοιμός των Αθηνών (430 π.Χ.) 

Τυφοειδής πυρετός σκότωσε κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου τα 2/3 του πληθυσμού της Αθήνας μέσα σε τέσσερα χρόνια.

Πανώλη του Ιουστινιανού  (541)

Η ηγεμονία του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιουστινιανού Α’ επλήγη σημαντικά από ένα ξέσπασμα βουβωνικής πανώλης. Ξεκίνησε από την Αίγυπτο και τέφτασε μέχρι την Κωνσταντινούπολη, σκοτώνοντας, στην έξαρσή της 10.000 ανθρώπους τη μέρα. Εκτιμάται ότι ήταν υπεύθυνη για τον θάνατο 30 έως και 50 εκατομμυρίων ανθρώπων -κοντά στο 50% του πληθυσμού της Γης εκείνη την εποχή.

Μαύρος Θάνατος (1331)

«Μαύρος Θάνατος» ονομάστηκε η πανδημία πανώλης, μία από τις πιο καταστροφικές στην ανθρώπινη ιστορία, που εκδηλώθηκε το 1331 και σκότωσε στα επόμενα δύο χρόνια σχεδόν 75 εκατομμύρια. Ανθρώπους. Η ασθένεια προήλθε από την Ασία και μέσω της Μεσογείου διαδόθηκε στην Ευρώπη, όπου υπήρξαν από 20 μέχρι 30 εκατ. Νεκροί σε έξι χρόνια.

Ευλογιά (1870)

Ο Γαλλοπρωσικός πόλεμος πυροδότησε μια πανδημία ευλογιάς το 1870 που κόστισε 500.000 ζωές. Ενώ ο εμβολιασμός ήταν υποχρεωτικός στον Πρωσικό στρατό, πολλοί Γάλλοι στρατιώτες δεν εμβολιάστηκαν. Από τους Γάλλους αιχμαλώτους πολέμου, η ευλογιά εξαπλώθηκε στον γερμανικό άμαχο πληθυσμό και έπειτα σε άλλα μέρη της Ευρώπης.

Ισπανική γρίπη (1918)

Η πανδημία της ισπανικής γρίπης ξεκίνησε το 1918, προσέβαλε 500 εκατ ανθρώπους σε όλον τον κόσμο και σκότωσε από 50 έως 100 εκατ.   

Αν και οι περισσότερες επιδημίες γρίπης είναι θανατηφόρες για τους πολύ νέους και τους ηλικιωμένους, η ισπανική γρίπη είχε ασυνήθιστα υψηλό ποσοστό θνησιμότητας στους νέους ενηλίκους. Σκότωσε περισσότερους ανθρώους από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μέσα σε 25 εβδομάδες πέθαναν από την ισπανική γρίπη περισσότεροι άνθρωποι από όσοι πέθαναν από AIDS σε 25 χρόνια. 

Χολέρα (1817 – 1823)

Από τον 19ο αιώνα όποτε και ξέσπασε η πρώτη επιδημία, έχουν πεθάνει εξαιτίας της χολέρας δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι. Η πρώτη πανδημία χολέρας εκδηλώθηκε στη Βεγγάλη και έπειτα εξαπλώθηκε σε όλη την Ινδία. 10.000 Βρετανοί φαντάροι και αναρίθμητοι Ινδιάνοι σκοτώθηκαν. Η πανδημία έφτασε στην Κίνα, την Ινδονησία και την Κασπία Θάλασσα, προτού υποχωρήσει.

Ήταν η πρώτη από τις επτά μεγάλες πανδημίες χολέρας που μέχρι σήμερα έχουν στερήσει τις ζωές σε εκατομμύρια ανθρώπους. 

HIN1 (2009)

Η γρίπη H1N1 που στην αρχή ονομάστηκε γρίπη των χοίρων είναι μια μορφή γρίπης που προσέβαλλε αρχικά τους χοίρους. Το 2009 μια μετάλλαξη της γρίπης των χοίρων μεταφέρθηκε στον άνθρωπο και προκάλεσε την πανδημία του 2009.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 18.500 άνθρωποι πέθαναν από τη γρίπη των χοίρων ή H1N1, η οποία για πρώτη φορά εμφανίστηκε στο Μεξικό και στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Μάρτιο του 2009. Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «Lancet», ο αριθμός των νεκρών κυμαίνεται από 151.700 έως 575.400.

HIV/AIDS

Οι πρώτες περιπτώσεις του HIV/AIDS καταγράφηκαν το 1981, όμως η νόσος εξακολουθεί και σήμερα να προκαλεί απώλειες ζωών. Από το 1981, 75 εκατ. άνθρωποι ήταν φορείς του HIV και περίπου 32 εκατ. έχασαν τις ζωές τους. 

Το AIDS είναι σήμερα μια πανδημία, με ποσοστά μόλυνσης έως και 25% στη νότια και ανατολική Αφρική. Το 2006, το 29% των εγκύων στη Νότια Αφρική που είχαν προσβληθεί από τον HIV έφτανε το 29%. 

Κορωνοϊός 

Οι κορωνοϊοί είναι μια μεγάλη οικογένεια ιών, που συναντώνται συχνά στα ζώα. Σε σπάνιες περιπτώσεις και μετά από μετάλλαξη, μπορεί να μεταδοθούν από το ζώο στον άνθρωπο. Ο νέος κορωνοϊός Covid-2019 είναι συγγενής ιός με τους κορωνοϊούς SARS και MERS.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ